การออกแบบสื่อสิ่งพิมพ์ด้วยคอมพิวเตอร์กราฟิก
สัปดาห์ที่ 1 (ชั่วโมง  1-2)แนะนำโลกของคอมพิวเตอร์กราฟิก

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1: พื้นฐานคอมพิวเตอร์กราฟิกและการเตรียมความพร้อม (6 ชั่วโมง)

• ชั่วโมงที่ 1-2: แนะนำโลกของคอมพิวเตอร์กราฟิก

  • ผลการเรียนรู้: 1

  • ความหมายและความสำคัญของงานกราฟิกในชีวิตประจำวันและอุตสาหกรรมสื่อสิ่งพิมพ์

  • ประวัติความเป็นมาและวิวัฒนาการของคอมพิวเตอร์กราฟิก

  • ประเภทของไฟล์ภาพ (Raster vs. Vector) และการนำไปใช้งาน

  • อุปกรณ์แสดงผลและอุปกรณ์อินพุตสำหรับงานกราฟิก

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1: พื้นฐานคอมพิวเตอร์กราฟิกและการเตรียมความพร้อม (6 ชั่วโมง)

ชั่วโมงที่ 1-2: แนะนำโลกของคอมพิวเตอร์กราฟิก

1. ความหมายและความสำคัญของงานกราฟิกในชีวิตประจำวันและอุตสาหกรรมสื่อสิ่งพิมพ์

ความหมายของงานกราฟิก:

งานกราฟิก (Graphic Design) คือ กระบวนการสร้างสรรค์และจัดวางองค์ประกอบทางทัศนศิลป์ เช่น รูปภาพ, ตัวอักษร, สัญลักษณ์, สี และรูปทรง เพื่อสื่อสารแนวคิดหรือข้อความไปยังกลุ่มเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ โดยอาศัยหลักการออกแบบและโปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือในการสร้างสรรค์

ความสำคัญของงานกราฟิกในชีวิตประจำวัน:

งานกราฟิกได้แทรกซึมอยู่ในทุกแง่มุมของชีวิตประจำวันของเรา ไม่ว่าจะเป็น:

• การสื่อสาร: ป้ายจราจร, สัญลักษณ์ต่างๆ, แผนที่, แผนผัง, อินโฟกราฟิก ช่วยให้เราเข้าใจข้อมูลที่ซับซ้อนได้อย่างรวดเร็ว

• การตลาดและการโฆษณา: โปสเตอร์, แผ่นพับ, บรรจุภัณฑ์สินค้า, โฆษณาบนโซเชียลมีเดีย, โลโก้แบรนด์ ล้วนใช้กราฟิกในการดึงดูดความสนใจและสร้างการจดจำ

• การศึกษา: หนังสือเรียน, สื่อการเรียนรู้, การนำเสนอ (Presentation) ใช้กราฟิกในการอธิบายเนื้อหาให้เข้าใจง่ายและน่าสนใจ

• ความบันเทิง: ภาพยนตร์, เกม, แอนิเมชัน, เว็บไซต์, แอปพลิเคชัน ต่างก็อาศัยกราฟิกในการสร้างประสบการณ์ที่น่าดึงดูด

• การออกแบบผลิตภัณฑ์: การออกแบบรูปลักษณ์ของสินค้าต่างๆ เช่น โทรศัพท์มือถือ, รถยนต์, เฟอร์นิเจอร์ ล้วนต้องใช้ทักษะด้านกราฟิก

ความสำคัญของงานกราฟิกในอุตสาหกรรมสื่อสิ่งพิมพ์:

อุตสาหกรรมสื่อสิ่งพิมพ์เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมหลักที่พึ่งพางานกราฟิกเป็นอย่างมาก ตั้งแต่การออกแบบหนังสือพิมพ์, นิตยสาร, หนังสือ, แผ่นพับ, ใบปลิว, โปสเตอร์ ไปจนถึงบรรจุภัณฑ์ต่างๆ กราฟิกมีบทบาทสำคัญในการ:

• สร้างความน่าสนใจ: ดึงดูดสายตาผู้อ่านด้วยการจัดวางองค์ประกอบที่สวยงามและน่าดึงดูด

• สื่อสารข้อมูล: ทำให้ข้อมูลเข้าใจง่ายและน่าจดจำผ่านการใช้ภาพประกอบ, แผนภูมิ, และการจัดวางตัวอักษร

• สร้างเอกลักษณ์: สร้างภาพลักษณ์และแบรนด์ให้กับสื่อสิ่งพิมพ์นั้นๆ

• เพิ่มมูลค่า: งานกราฟิกที่ดีช่วยเพิ่มมูลค่าและคุณภาพของสื่อสิ่งพิมพ์

2. ประวัติความเป็นมาและวิวัฒนาการของคอมพิวเตอร์กราฟิก

คอมพิวเตอร์กราฟิกมีรากฐานมาจากการพัฒนาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และการแสดงผลภาพ ตั้งแต่ยุคแรกที่จำกัดอยู่แค่การแสดงผลเป็นเส้นตรงแบบขาวดำ ไปจนถึงปัจจุบันที่สามารถสร้างภาพเสมือนจริงและภาพเคลื่อนไหวที่ซับซ้อนได้

• ยุคเริ่มต้น (ค.ศ. 1950s - 1960s):
  
  

  • ค.ศ. 1950: คอมพิวเตอร์เครื่องแรกๆ เริ่มถูกนำมาใช้ในการแสดงผลข้อมูลในรูปแบบกราฟ (เช่น แผนภูมิ, กราฟ) บนหน้าจอออสซิลโลสโคป (Oscilloscope)

  • ค.ศ. 1963: Ivan Sutherland พัฒนาโปรแกรม Sketchpad ที่ MIT ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของคอมพิวเตอร์กราฟิก ผู้ใช้สามารถวาดภาพบนหน้าจอด้วยปากกาแสง (Light Pen) และสามารถแก้ไขภาพเหล่านั้นได้

  • ค.ศ. 1960s: การพัฒนาระบบ CAD (Computer-Aided Design) เริ่มต้นขึ้นในอุตสาหกรรมยานยนต์และอากาศยาน เพื่อช่วยในการออกแบบผลิตภัณฑ์

• ยุคของการเติบโต (ค.ศ. 1970s - 1980s):
  
  

  • ค.ศ. 1970s: การพัฒนาจอภาพแบบ Raster (Pixel-based) ทำให้สามารถแสดงผลภาพที่มีสีสันและความละเอียดสูงขึ้น

  • ค.ศ. 1971: Gouraud Shading และ Phong Shading ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อสร้างภาพ 3 มิติให้ดูสมจริงมากขึ้น โดยการไล่ระดับสีและเงา

  • ค.ศ. 1975: บริษัท Evans & Sutherland ผลิตเฟรมบัฟเฟอร์ (Frame Buffer) ที่ช่วยในการเก็บข้อมูลภาพเพื่อแสดงผลบนจอภาพ ทำให้การแสดงผลกราฟิกเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

  • ค.ศ. 1980s: การมาถึงของคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (Personal Computer) ทำให้ซอฟต์แวร์กราฟิกเริ่มแพร่หลาย เช่น Paintbrush, MacPaint และการพัฒนาโปรแกรม 3D

  • ค.ศ. 1982: ภาพยนตร์เรื่อง Tron ใช้คอมพิวเตอร์กราฟิกในการสร้างฉากบางส่วน ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของคอมพิวเตอร์กราฟิกในวงการภาพยนตร์

• ยุคแห่งความก้าวหน้าและการแพร่หลาย (ค.ศ. 1990s - ปัจจุบัน):
  
  

  • ค.ศ. 1990s: การพัฒนาอินเทอร์เน็ตและการเพิ่มประสิทธิภาพของคอมพิวเตอร์ ทำให้คอมพิวเตอร์กราฟิกกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน

  • การพัฒนาซอฟต์แวร์: โปรแกรมกราฟิกเช่น Adobe Photoshop, Illustrator, CorelDRAW, AutoCAD, 3ds Max, Maya ได้รับการพัฒนาและเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย

  • การเติบโตของ 3D: เทคโนโลยี 3D ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ทั้งในด้านการสร้างโมเดล, แอนิเมชัน, และการเรนเดอร์ (Rendering)

  • คอมพิวเตอร์กราฟิกในวงการต่างๆ: ถูกนำไปใช้ในภาพยนตร์, เกม, การแพทย์, วิทยาศาสตร์, สถาปัตยกรรม, วิศวกรรม, และการออกแบบผลิตภัณฑ์

  • ยุคปัจจุบัน: เทคโนโลยี Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR), และ Artificial Intelligence (AI) ได้เข้ามามีบทบาทในการพัฒนาคอมพิวเตอร์กราฟิกให้มีความสมจริงและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้มากขึ้น

3. ประเภทของไฟล์ภาพ (Raster และ Vector) และการนำไปใช้งาน

ไฟล์ภาพสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ โดยมีหลักการทำงานและลักษณะการนำไปใช้งานที่แตกต่างกัน:

3.1 ไฟล์ภาพแบบ Raster (หรือ Bitmap)

• หลักการทำงาน: ไฟล์ภาพแบบ Raster ประกอบด้วยจุดสี่เหลี่ยมเล็กๆ จำนวนมากที่เรียกว่า "พิกเซล" (Pixel) ซึ่งแต่ละพิกเซลจะเก็บข้อมูลสีและตำแหน่ง ภาพรวมของพิกเซลเหล่านี้จะประกอบกันเป็นรูปภาพ
  
  

• ลักษณะเด่น:
  
  

  • เหมาะสำหรับภาพถ่าย, ภาพวาดที่มีรายละเอียดซับซ้อน, และภาพที่มีการไล่ระดับสีที่ละเอียดอ่อน

  • ความละเอียดของภาพขึ้นอยู่กับจำนวนพิกเซล (ความละเอียดสูง = จำนวนพิกเซลมาก = ไฟล์ใหญ่)

  • เมื่อขยายภาพให้ใหญ่ขึ้น พิกเซลจะเริ่มปรากฏให้เห็น (ภาพจะแตก หรือเป็นตารางสี่เหลี่ยม) ทำให้ภาพไม่คมชัด

  • ขนาดไฟล์มักจะใหญ่กว่าไฟล์ Vector

• นามสกุลไฟล์ที่พบบ่อย:
  
  

  • .JPG / .JPEG (Joint Photographic Experts Group): เหมาะสำหรับภาพถ่ายทั่วไป มีการบีบอัดไฟล์ ทำให้ไฟล์มีขนาดเล็ก แต่มีการสูญเสียคุณภาพของภาพเล็กน้อย

  • .PNG (Portable Network Graphics): เหมาะสำหรับภาพที่มีพื้นหลังโปร่งใส (Transparent Background) และภาพกราฟิกบนเว็บ มีการบีบอัดไฟล์แบบไม่สูญเสียคุณภาพ (Lossless)

  • .GIF (Graphics Interchange Format): เหมาะสำหรับภาพเคลื่อนไหวขนาดเล็ก (Animation) และภาพที่มีสีจำกัด (256 สี)

  • .TIFF (Tagged Image File Format): เหมาะสำหรับงานสิ่งพิมพ์ที่ต้องการคุณภาพสูง และการเก็บภาพต้นฉบับ มีขนาดไฟล์ใหญ่

  • .BMP (Bitmap): ไฟล์ภาพพื้นฐานที่เก็บข้อมูลพิกเซลดิบ ขนาดไฟล์ใหญ่ ไม่มีการบีบอัด

  • .PSD (Photoshop Document): ไฟล์ต้นฉบับของโปรแกรม Adobe Photoshop สามารถเก็บเลเยอร์ (Layer) และการแก้ไขต่างๆ ไว้ได้

• การนำไปใช้งาน:
  
  

  • ภาพถ่ายดิจิทัล

  • รูปภาพประกอบบนเว็บไซต์และโซเชียลมีเดีย

  • ภาพแบนเนอร์โฆษณา

  • งานพิมพ์ที่เน้นภาพถ่าย (เช่น โปสเตอร์, โบรชัวร์, นิตยสาร)

  • พื้นผิว (Texture) ในงาน 3D

3.2 ไฟล์ภาพแบบ Vector

• หลักการทำงาน: ไฟล์ภาพแบบ Vector สร้างขึ้นจากสูตรทางคณิตศาสตร์ที่อธิบายรูปทรง, เส้น, สี, และตำแหน่งของวัตถุ ไม่ได้ประกอบด้วยพิกเซล
  
  

• ลักษณะเด่น:
  
  

  • เหมาะสำหรับโลโก้, ไอคอน, ตัวอักษร, แผนภาพ, และภาพประกอบที่ไม่เน้นความเหมือนจริงของภาพถ่าย

  • สามารถขยายหรือย่อขนาดภาพได้ไม่จำกัด โดยที่ภาพยังคงคมชัด ไม่มีการแตกของภาพ

  • ขนาดไฟล์มักจะเล็กกว่าไฟล์ Raster

  • แก้ไขรูปทรงและสีได้ง่าย

• นามสกุลไฟล์ที่พบบ่อย:
  
  

  • .AI (Adobe Illustrator Artwork): ไฟล์ต้นฉบับของโปรแกรม Adobe Illustrator

  • .EPS (Encapsulated PostScript): ไฟล์ Vector มาตรฐาน สามารถเปิดและแก้ไขได้ในโปรแกรมกราฟิกหลายโปรแกรม

  • .SVG (Scalable Vector Graphics): ไฟล์ Vector มาตรฐานสำหรับเว็บ สามารถแสดงผลได้ดีบนเบราว์เซอร์

  • .CDR (CorelDRAW): ไฟล์ต้นฉบับของโปรแกรม CorelDRAW

  • .PDF (Portable Document Format): สามารถมีทั้ง Vector และ Raster ได้ แต่ส่วนใหญ่ใช้สำหรับการแสดงผลเอกสารที่รักษารูปแบบต้นฉบับ

• การนำไปใช้งาน:
  
  

  • การออกแบบโลโก้และตราสินค้า

  • การออกแบบไอคอนและปุ่มต่างๆ

  • การสร้างตัวอักษรและฟอนต์

  • การออกแบบกราฟิกสำหรับป้ายโฆษณาขนาดใหญ่

  • งานพิมพ์ที่ต้องการความคมชัดสูง เช่น นามบัตร, แผ่นพับ, โบรชัวร์

  • ภาพประกอบในหนังสือและนิตยสาร

  • กราฟิกสำหรับเว็บไซต์ที่ต้องการความยืดหยุ่นในการปรับขนาด

4. อุปกรณ์แสดงผลและอุปกรณ์อินพุตสำหรับงานกราฟิก

การทำงานกราฟิกให้มีประสิทธิภาพนั้น จำเป็นต้องมีอุปกรณ์ที่เหมาะสม ทั้งอุปกรณ์ที่ใช้ในการแสดงผลภาพ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการป้อนข้อมูลเข้าสู่คอมพิวเตอร์

4.1 อุปกรณ์แสดงผล (Output Devices) สำหรับงานกราฟิก

• จอภาพ (Monitor / Display):

  • ความสำคัญ: เป็นอุปกรณ์หลักในการแสดงผลภาพที่เรากำลังทำงานอยู่ คุณภาพของจอภาพส่งผลโดยตรงต่อความถูกต้องของสีและความคมชัดของภาพ

  • คุณสมบัติสำคัญสำหรับงานกราฟิก:

    • ความละเอียด (Resolution): ควรเลือกจอภาพที่มีความละเอียดสูง (เช่น Full HD, 4K) เพื่อให้เห็นรายละเอียดของภาพได้ชัดเจน

    • ช่วงสี (Color Gamut): ควรเลือกจอภาพที่รองรับช่วงสีกว้าง (เช่น sRGB, Adobe RGB, DCI-P3) เพื่อให้สีที่แสดงผลบนจอตรงกับสีจริงมากที่สุด โดยเฉพาะจอที่รองรับ 100% sRGB หรือมากกว่า

    • ความถูกต้องของสี (Color Accuracy): บางจอภาพมีการปรับเทียบสีมาจากโรงงาน (Factory Calibrated) หรือสามารถปรับเทียบสีด้วยอุปกรณ์ภายนอก (Color Calibrator) ได้ เพื่อให้สีเที่ยงตรง

    • ประเภทของพาเนล (Panel Type):

      • IPS (In-Plane Switching): ให้มุมมองที่กว้างและสีที่แม่นยำ เหมาะสำหรับงานกราฟิก

      • VA (Vertical Alignment): ให้คอนทราสต์ที่ดีกว่า IPS แต่มีมุมมองที่แคบกว่า

      • TN (Twisted Nematic): มีราคาถูกที่สุดและตอบสนองเร็วที่สุด แต่มีมุมมองแคบและสีไม่แม่นยำเท่า IPS และ VA ไม่เหมาะสำหรับงานกราฟิก

    • ขนาด: เลือกขนาดที่เหมาะสมกับการใช้งานและความถนัด (เช่น 24-32 นิ้ว)

• เครื่องพิมพ์ (Printer):

  • ความสำคัญ: ใช้สำหรับพิมพ์งานกราฟิกออกมาในรูปแบบสิ่งพิมพ์ เพื่อตรวจสอบสีและการจัดวาง หรือเพื่อนำไปใช้งานจริง

  • ประเภทที่นิยมสำหรับงานกราฟิก:

    • เครื่องพิมพ์อิงค์เจ็ต (Inkjet Printer): เหมาะสำหรับพิมพ์ภาพถ่ายและงานกราฟิกที่มีสีสันหลากหลาย ให้คุณภาพการพิมพ์ที่ดี โดยเฉพาะรุ่นที่ใช้หมึกแยกสีหลายๆ สี (เช่น 6 สี, 8 สี)

    • เครื่องพิมพ์เลเซอร์ (Laser Printer): เหมาะสำหรับงานพิมพ์ข้อความและกราฟิกที่เน้นความคมชัดของเส้นและตัวอักษร และมีความเร็วในการพิมพ์สูง แต่โดยทั่วไปแล้วสีที่ได้อาจไม่เท่าเครื่องพิมพ์อิงค์เจ็ต

  • คุณสมบัติสำคัญ:

    • ความละเอียดการพิมพ์ (DPI - Dots Per Inch): ยิ่งสูงยิ่งพิมพ์ได้คมชัด

    • ระบบสี: ควรเลือกระบบสีที่รองรับการพิมพ์กราฟิก (เช่น CMYK)

• โปรเจคเตอร์ (Projector):

  • ความสำคัญ: ใช้สำหรับนำเสนอผลงานกราฟิกในขนาดใหญ่ ให้กับกลุ่มคนจำนวนมาก หรือในห้องประชุม

  • คุณสมบัติสำคัญ:

    • ความละเอียด: ควรมีความละเอียดสูงเพื่อให้ภาพที่แสดงผลคมชัด

    • ความสว่าง (Lumen): ยิ่งสว่างยิ่งเหมาะสำหรับการฉายในห้องที่มีแสงสว่าง

    • ความถูกต้องของสี: บางรุ่นมีระบบการปรับเทียบสีเพื่อความถูกต้องของสีในการนำเสนอ

4.2 อุปกรณ์อินพุต (Input Devices) สำหรับงานกราฟิก

• เมาส์ (Mouse):

  • ความสำคัญ: เป็นอุปกรณ์พื้นฐานในการควบคุมเคอร์เซอร์และเลือกคำสั่งต่างๆ ในโปรแกรมกราฟิก

  • ประเภท: เมาส์แบบมีสายและไร้สาย ควรเลือกเมาส์ที่มีความแม่นยำสูง (DPI สูง) และตอบสนองดี

• คีย์บอร์ด (Keyboard):

  • ความสำคัญ: ใช้ในการป้อนตัวอักษร, ตัวเลข, และใช้คีย์ลัด (Shortcut) เพื่อเพิ่มความเร็วในการทำงาน

  • คุณสมบัติ: ควรเลือกคีย์บอร์ดที่ใช้งานสบายมือ และมีปุ่มฟังก์ชันที่สามารถปรับแต่งได้

• ปากกาและกระดานวาดภาพดิจิทัล (Pen Tablet / Graphic Tablet / Drawing Tablet):

  • ความสำคัญ: เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญมากสำหรับนักวาดภาพดิจิทัล, นักออกแบบกราฟิก, และนักแต่งภาพ ที่ต้องการความแม่นยำและความเป็นธรรมชาติในการวาดและลงสี

  • หลักการทำงาน: ประกอบด้วยแผ่นกระดาน (Tablet) และปากกา (Stylus) ที่มีความไวต่อแรงกด (Pressure Sensitivity) ทำให้สามารถควบคุมความหนาของเส้น, ความทึบของสี, และลักษณะของแปรงได้อย่างเป็นธรรมชาติเหมือนการวาดบนกระดาษจริง

  • ยี่ห้อที่นิยม: Wacom (Intuos, Cintiq, One by Wacom), XP-Pen, Huion

• เมาส์ปากกาแบบจอแสดงผล (Pen Display / Cintiq-style display):

  • ความสำคัญ: เป็นการรวมจอภาพเข้ากับกระดานวาดภาพดิจิทัล ทำให้สามารถวาดภาพได้โดยตรงบนหน้าจอ เห็นผลลัพธ์ได้ทันที เหมาะสำหรับมืออาชีพที่ต้องการความแม่นยำสูงสุด

  • ยี่ห้อที่นิยม: Wacom Cintiq, XP-Pen Artist, Huion Kamvas

• สแกนเนอร์ (Scanner):

  • ความสำคัญ: ใช้สำหรับแปลงภาพถ่าย, ภาพวาด, หรือเอกสารสิ่งพิมพ์ให้เป็นไฟล์ดิจิทัล เพื่อนำไปปรับแต่งในโปรแกรมกราฟิกต่อไป

  • ประเภท: Flatbed Scanner (นิยมใช้กับงานกราฟิกทั่วไป), Sheet-fed Scanner

  • คุณสมบัติสำคัญ: ความละเอียดในการสแกน (DPI), ช่วงสี

• กล้องดิจิทัล (Digital Camera):

  • ความสำคัญ: ใช้สำหรับถ่ายภาพเพื่อนำมาเป็นองค์ประกอบในงานกราฟิก, ภาพประกอบ, หรือภาพพื้นหลัง

  • คุณสมบัติสำคัญ: ความละเอียดของภาพ (Megapixels), คุณภาพของเลนส์, ความสามารถในการปรับแต่งค่าต่างๆ

• ไมโครโฟน (Microphone):

  • ความสำคัญ: สำหรับงานกราฟิกที่มีองค์ประกอบของเสียง (เช่น แอนิเมชัน, วิดีโอ), การสร้างสรรค์เนื้อหามัลติมีเดีย, หรือการสื่อสารกับทีมงาน (Video Conference)

  • ประเภท: USB Microphone, Condenser Microphone